ANTALYA Ticaret Borsası (ATB) Başkanı Ali Çandır, buğday
ekimi için ihtiyaç duyulan yağışların görülmemesi nedeniyle Korkuteli, Elmalı
ve Aksu ilçeleri başta olmak üzere buğday ekiminin azaldığını açıkladı. Tohum
başta olmak üzere girdi ve işçilik maliyetlerinde yaşanan artışın patates
ekimini olumsuz etkileyebileceği uyarısında bulunan Çandır, analiz ücretlerine
zamların artık ihracatı engelleyici boyuta geldiğini belirterek, indirim
talebinde bulundu.
ATB Ocak ayı meclis toplantısı, yönetim kurulu ve meclis
üyelerinin katılımıyla yapıldı. ATB Başkanı Ali Çandır, kent gündemi ve tarım
sektörüne yönelik değerlendirmelerde bulundu. 2022'nin, 2021'e göre daha düşük
ve zayıf performansla geçtiğini belirten Ali Çandır, “Antalya olarak ülke
ortalamasının üzerinde ekonomik hareketlilikle yılı tamamladık. Ancak 2021
yılına göre giderek durağanlaşan bir dönemi de yaşadık. 2022 yılını özellikle
girdi maliyetlerindeki artışlarla hatırlayacağız. Çünkü katlandığımız
maliyetlerle uyumlu fiyatlara ulaşmadık. Özellikle tarımsal üretim ve ticaretle
uğraşanlar olarak yılı, daha çok borçlanarak ve birikimlerinden harcayarak
faaliyetlerimizi sürdürmek zorunda kaldık" dedi.
2022'NİN ANTALYA RAKAMLARI
2022 yılına ait bazı verileri paylaşan Ali Çandır, “Kurulan
şirkette, kentimizde yüzde 58, ülkemizde yüzde 28'lik artış yaşanmıştır.
Kapanan şirkette, kentimizde yüzde 67, ülkemizde yüzde 42'lik artış olmuştur.
Yani 2022 yılında Antalya'da, ülke geneline göre çok daha fazla şirket kurulmuş
ve kapanmıştır. Önceki yıllardan sıra dışı ölçüde farklılık söz konusu
olmuştur. Kentimizde çekle ödeme hacmi 2022'de yüzde 132, ülkemizde yüzde 94
artmıştır. Yıllık yurtiçi üretici enflasyonunun yüzde 100'lerde seyrettiğini
düşünürsek reel bir işlem hacmi artışından bahsetmek mümkün değil. Karşılıksız
çek hacmi kentimizde yüzde 76, ülkemizde yüzde 49'luk artmıştır. Kapanan şirket
artışındaki sıra dışı yükseliş için bir gösterge olabilir. Fakat protestolu
senet hacminde ise tam tersine bir gelişme yaşanmıştır. Ülkemizde yüzde 4.7,
kentimizde yüzde 11.3 azalmıştır" diye konuştu.
KREDİYE ERİŞİM SORUNU
2022'de kullanılan kredilerde Antalya'nın ülke genelinin
oldukça altında kaldığını belirten Çandır, “Ülkemiz ortalamasının üzerinde
hareketli bir yıl geçiriyoruz ama ortalamanın altında krediye erişim yaşıyoruz.
Bu da bizi yavaşlatıyor. Toplam nakdi kredi artışı ülkemizde yüzde 55,
kentimizde yüzde 41'lik bir gerçekleşme olmuştur. Üstelik ülke genelinde
kredilerin yüzde 60'ından fazlasını özel bankalar sağlarken kentimizde ancak
yüzde 50'sini özel bankalar sağlamıştır. Krediye ihtiyaç duyduğumuz bu dönemde
özel bankaların kentimiz iş dünyasına bakışını bir kez daha yaşayarak öğrendik
ve not ettik. Özel bankalardan borcuna sadakati yüksek olan kentimiz iş dünyası
için kredi musluklarını gevşetmesini bekliyor ve talep ediyoruz" dedi.
İHRACATTA İLK DEFA 2 MİLYAR DOLAR AŞILDI
Kent ihracatının 2022 yılını yüzde 7.5 artışla, bu yıl
tarihinde ilk kez 2 milyar doları aşarak, 2 milyar 24 milyon olarak gerçekleştiğini
hatırlatan Çandır, “İhracatımızın yüzde 52'sini oluşturan tarım sektörü ise
yaşadığı düşüşe rağmen ikinci kez 1 milyar doları aşmayı başardı.
Üreticilerimize, ticaret erbaplarımıza ve ihracatçılarımıza teşekkür ediyorum.
Ancak üzülerek belirtmeliyim ki gerek toplam ihracatımız gerek tarım ve gıda
ihracatımız ülkemiz büyümesinin gerisinde kaldı. Cumhuriyetimizin 100'üncü
yılında daha fazla çalışıp, ihracatımızı daha yukarılara taşımalıyız"
dedi.
VERGİ VE DESTEK TALEPLERİ
Vergi borçlarına yönelik yapılandırmada borcunu düzenli
ödeyen mükelleflerin gözetilmesi ve tüm borç cezalarını kapsayıcı biçimde
düzenlenmesinin oldukça önemli olduğunu dile getiren Çandır, üyelerinden gelen
talepleri ise şöyle sıraladı: “Vergisini zamanında ödeyenlere tanınan yüzde
5'lik kurumlar ve gelir vergisi indiriminin yüzde 10'a çıkarılması. Küçük
işletmelere verilen 400 TL asgari ücret desteğinin 1000 TL'ye yükseltilmesi.
Prim ve diğer borçlarını zamanında ödeyen işverenlere sunulan 5 puanlık sigorta
prim desteğinin 10 puana çıkartılması ile vakıflara ait kira alacaklarından
doğan borç ve cezalarının da kapsama dahil edilmesi talep edilmiştir. Bu
düzenlemelerin teklifte yer alması üyelerimizin moral ve motivasyonunu
artıracaktır."
BUĞDAY EKİMİ AZALDI, PATATES UYARISI
Meslek komitelerinden gelen sorunlarla ilgili de
değerlendirmelerde bulunan Ali Çandır, buğday ekimi için ihtiyaç duyulan
yağışların görülmemesi nedeniyle Korkuteli, Elmalı ve Aksu ilçeleri başta olmak
üzere buğday ekiminin azaldığını kaydetti. Üreticilerin Korkuteli'de arpa,
Elmalı'da şeker pancarı, Aksu'da ise mısır ekimine yöneldiğini söyleyen Çandır,
tohum başta olmak üzere girdi ve işçilik maliyetlerinde yaşanan artışın patates
ekimini olumsuz etkileyebileceği uyarısında bulundu.
ANALİZ ÜCRETLERİNE İNDİRİM TALEBİ
Bulgaristan sınırında TIR'ların bekleme sorununun kalıcı
olarak giderilmesi taleplerini gündeme getiren Çandır, zirai karantina
laboratuvarları analiz ücretlerine geçen yıla göre yüzde 170, ağustos ayındaki
ara zamma göre ise yüzde 80 oranında yapılan zamlarla ilgili indirim talebi
olduğunu da kaydetti. Çandır, “Analiz ücretlerine zamlar artık ihracatı
engelleyici boyuta gelmiştir. Arkadaşlarımız yaş meyve sebze ihracatında TIR
başına 5 bin 200 TL ile 25 bin TL arasında analiz ücretleriyle karşılaşıldığını
ifade etmektedirler. Diğer taraftan özel sektörde yapılan ön analiz
ücretlerinin zirai karantina laboratuvarlarına göre 5'te 1'i oranında
fiyatlandığı gerçeği de söz konusudur. Aynı sorun kesme çiçek ihracatımız için
de geçerlidir. Bu ücretlerin düşürülmesi ihracatçılarımızı
rahatlatacaktır" dedi. DHA