ANTALYA Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) ve Batı Akdeniz Ekonomisini Geliştirme Vakfı (BAGEV) Yönetim Kurulu Başkanı Davut Çetin, Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) tarafından açıklanan Ağustos ayı enflasyon verilerini değerlendirdi. ATSO Başkanı Çetin, Akdeniz bölgesindeki enflasyonun Türkiye ortalaması üzerinde olduğunu belirterek, "Girdi maliyetlerini düşürecek önlemlerin alınması gerektiğini ısrarla vurguluyorum" dedi. KUR ŞOKU SONRASI 2005 SONRASININ EN YÜKSEK ENFLASYONU "2005 sonrasındaki en yüksek enflasyon oranlarına ulaşıldı" diyen ATSO Başkanı Çetin, enflasyonla mücadelede girdi maliyetlerini düşürecek adımların önemine vurgu yaptı. 2021 Ağustos ayı enflasyonu bir önceki aya göre TÜFE'de yüzde 1,12, Yİ-ÜFE'de yüzde 2,77, yıllık enflasyon ise tüketici fiyatlarında yüzde 19,25, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 45,52 olarak açıklandığını kaydeden Başkan Çetin, "Enflasyonda 2018'deki kur şokuna bağlı artıştan sonra 2005 sonrasındaki en yüksek oranlara çıkıldığını görüyoruz. Beklentilerin üzerinde gelen oranlar Merkez Bankası'nın tahminlerinin iyimser kaldığını, enflasyonun ekonomi yönetimi tarafından çok daha kapsamlı bir biçimde ele alınması gerektiğini ortaya koymuştur" dedi. EN YÜKSEK ARTIŞ GIDA GRUBUNDA Aylık yüzde 3,18, yıllık ise yüzde 29 olarak açıklanan gıda enflasyonundaki yükselişe vurgu yapan Başkan Çetin sözlerini şöyle sürdürdü:"Ağustos ayındaki en yüksek artışın gıda grubunda gerçekleştiğini görüyoruz. Gelir durumu düştükçe gıdanın toplam harcamadaki payı yükseldiği için bu gruptaki enflasyon özellikle dar gelirli kesimi çok daha fazla etkiliyor. Gıda enflasyonunda maliyet artışı büyük sorundur, ancak bunun yanı sıra iklim değişikliğinin, tedarik zincirinde verimsizliğin, gelir dağılımında bozulmanın beklentilerde ve fiyatlama davranışlarında değişikliğin kalıcı etkiler yarattığını görüyoruz. İkinci çeyrekte tarım sektörü büyüme hızının düşük kalması üretimde soruna işaret etmişti. Bu kalıcı sorunlar dışında Ağustos ayı başında yaşadığımız büyük yangın felaketi de tedarikte aksamalara neden olmuş, turizmde canlanma da fiyatların yükselmesine yol açmıştır" dedi. EN FAZLA DÜŞÜŞ ÇOCUK TİŞÖRTÜNDE ATSO Başkanı Çetin, Ağustos ayında en yüksek artış gösteren ürünürün yüzde 56,30 ile salatalık olduğunu belirten Çetin, "Bu ürünü yüzde 43,85 ile kabak ve yüzde 36,14 ile limon izlemiştir. En fazla düşüş ise yüzde 8,91 ile çocuk tişörtü, yüzde 7,15 ile patates ve yüzde 6,22 ile domateste olmuştur. Ağustos ayı enflasyonu taze sebze ve meyve enflasyonu olmuş, en yüksek aylık artış yüzde3,18 ile 'gıda ve alkolsüz içecekler' grubunda gerçekleşmiş, gıdayı yüzde 2,27 ile 'lokanta ve oteller' grubu izlemiştir. Yıllık bazda da en yüksek artış sırasıyla yüzde 29,0 ile 'gıda ve alkolsüz içecekler', yüzde 22,91 ile 'ev eşyası' ve yüzde 21,76 ile 'ulaştırma' gruplarında gerçekleşmiştir" dedi. ATSO Başkanı Çetin, enflasyonda bakılması gereken noktanın girdi maliyetlerindeki artışın olduğunu, sebze ve meyvede üretici maliyetleri ile kıyaslandığında ortalama olarak enflasyonun yüksek kalmadığını söyledi. Başkan Çetin, "Nitekim sebze ve meyvede Ağustos ayı yıllık enflasyonu yüzde 40 iken yıllık ortalama enflasyon yüzde 18,8'dir. Bu nedenle enflasyonda bakılması gereken nokta girdi maliyetlerindeki artıştır" diye konuştu. METALDE YÜZDE 100'LÜK ARTIŞ Yİ-ÜFE, 2021 yılı Ağustos ayında bir önceki aya göre yüzde 2,77, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 28,51 ve bir önceki yılın aynı ayına göre yüde 45,52 olduğuna dikkat çeken ATSO Başkanı Davut Çetin, üretici cephesinde fiyat artışlarının gıdada yüzde 39,2 iken metallerde yüzde 100, petrol ürünlerinde yüzde 92, ağaç ürünlerinde yüzde 67, elektrik ve doğal gazda yüzde 48, kimyasal girdilerde yüzde 49, çimento grubunda yüzde 42 olduğunu belirtti. ATSO Başkanı Çetin, "Girdi maliyetlerini düşürecek önlemlerin alınması gerektiğini ısrarla vurguluyorum. Üretici yüz yüze kaldığı maliyet artışlarını bir şekilde fiyatlara yansıtmak zorundadır" dedi. BATI AKDENİZ ENFLASYONU TÜRKİYE ORTALAMASININ ÜZERİNDE ATSO Başkanı Davut Çetin, Akdeniz'de TÜFE oranı, aylık bazda yüzde 1,41, sekiz aylık bazda yüzde 13,92 ve yıllık bazda yüzde 21,94 olarak gerçekleştiğini belirterek sözlerine şöyle devam etti:"Turizme bağlı canlanma ve talep artışının fiyatlar üzerinde Türkiye ortalamasına göre daha fazla artırıcı etki yaptığını görüyoruz. Böylece bölgemizde enflasyon aylık, 8 aylık ve yıllık bazda Türkiye ortalamasının üzerinde kalmıştır. Bu oranlara göre Antalya, Isparta ve Burdur illerini kapsayan Batı Akdeniz Bölgesi, 26 bölge arasında aylık bazda beşinci, 8 aylık ve yıllık bazda ikinci sırada yer almıştır. Ana harcama grupları itibariyle bir ay önceye göre sırasıyla en yüksek artışlar yüzde 3,99 ile 'gıda ve alkolsüz içecekler', yüzde 3,59 ile 'lokanta ve oteller' ve yüzde 2,02 ile 'eğlence ve kültür' harcama gruplarında olmuştur. 'Giyim ve ayakkabı' grubunda ise yüzde 4,53 oranında ve 'ulaştırma' grubunda yüzde 0,36 düşüşler gözlenmiştir. Yıllık enflasyonda en yüksek artış yüzde 31,62 ile 'gıda ve alkolsüz içecek', yüzde 26,30 ile 'ev eşyası' ve yüzde 23,69 ile 'ulaştırma' gruplarında gerçekleşmiştir." DHA