ANTALYA Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) ve Batı Akdeniz Ekonomisi Geliştirme Vakfı (BAGEV) Başkanı Davut Çetin, Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) tarafından açıklanan Aralık ayı enflasyon verilerine ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Tüm sektörlerde yaşanan maliyet artışlarına ve bu durumdan olumsuz etkilenen KOBİ'ler için finansman ihtiyacına vurgu yapan Başkan Çetin, ekonomi yönetiminin güven veren bir enflasyonla mücadele programı açıklaması gerektiğini belirtti. 2021 Aralık ayı enflasyonu bir önceki aya göre TÜFE'de yüzde 13,58, Yİ-ÜFE'de yüzde 19,08 olarak açıklandığını belirten ATSO Başkanı Çetin, yıllık enflasyonun tüketici fiyatlarında yüzde 36,08, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 79,89 olduğuna dikkat çekti. BATI AKDENİZ ENFLASYONU TÜRKİYE ORTALAMASININ ÜZERİNDE Akdeniz'de TÜFE oranın aylık bazda yüzde 13,30 yıllık bazda yüzde 38,98 olarak gerçekleştiğini belirten ATSO Başkanı Davut Çetin, "TÜFE aylık bazda Türkiye ortalamasının altında, yıllık bazda ise Türkiye ortalamasının üzerinde kalmıştır. Bu oranlara göre Antalya, Isparta ve Burdur illerini kapsayan Batı Akdeniz Bölgesi, 26 bölge arasında aylık bazda 22'nci, yıllık bazda ise 12'nci sırada yer almıştır. TÜFE ve ÜFE'deki Aralık ayı oranları son 30-40 yılın, yıllık oranlar ise 2001 krizi sonrasının en yüksek enflasyon oranlarıdır. TUİK tarafından açıklanan enflasyon, finans sektörü uzmanlarının beklentilerini aşmış olsa da reel sektör hesaplamalarının altında kalmıştır. Reel sektörde maliyet artışları üç haneli rakamlara çoktan ulaşmıştır" dedi. TUİK ENFLASYON SEPETİNDE REVİZYON İHTİYACI VAR "TUİK'in yüzde 36 olarak ilan ettiği TÜFE hesabında yer alan bazı kalemler soru işareti yaratmaya devam etmektedir" diyen ATSO Başkanı Çetin, değerlendirmesine şöyle devam etti; "TUİK'e göre enflasyon gıda ve ulaştırma grubu ağırlıklıdır. Gıda tarafında buğday-un, yağ, et, süt ürünleri fiyat artışları etkili olmuş, sebze-meyve grubu ise gıda enflasyonunu frenleyici rol oynamıştır. Ulaştırma tarafında ise akaryakıt ve otomobil zamları enflasyonu yükselten kalemlerdir. Buna karşılık giyim grubu enflasyonu yüzde 20 olarak belirlenmiştir, oysa TUİK sepetinde giyim grubundaki bütün kalemlerin fiyat artışları çok daha yüksektir. Kira enflasyonu mevzuat gereği yüzde 12 olarak açıklanmaktadır, oysa bu da gerçekçi değildir. Enflasyon sepetinde de revizyon ihtiyacı görülmektedir. Örneğin sepette sigaranın payı yüzde 4,5 olup yüzde 5,4 olan kira payına ve yüzde 5,9 olan lokanta-otel harcamalarına yakın ve yüzde 3,2 olan sağlık harcamasından fazladır. Avukatlık ücretinin enflasyon sepeti payı yüzde 0,19 olup bilgisayar ağırlığından yüksektir. Karpuzun sepet ağırlığı yüzde0,26 olup yüzde 0,17 olan klimadan veya yüzde 0,16 olan diş macunu ve sabun harcamasından yüksektir. Kuşkusuz TÜİK bu oranları hane halkı tüketim anketleriyle belirlemekte ve ortalama hane tüketim sepetini dikkate almaktadır. Ortalama enflasyon sepetinin ve enflasyon hesabının toplumun farklı kesimlerinin durumunu yansıtmadığı, alternatif hesaplamaların da yapılabileceği açıktır. Bu nedenle sepet ağırlıkları yeniden gözden geçirilmeli ve alternatif hesaplamalar da açıklanmalıdır." SEKTÖRLERDE ÜÇ HANEYE ULAŞAN MALİYET ARTIŞLARI VAR TUİK Yİ-ÜFE hesaplamasının nispeten daha gerçekçi ve sektörlerin üç haneye ulaşan maliyet artışını daha iyi yansıttığına vurgulayan ATSO Başkanı Çetin, yıllık fiyat artışlarında ham petrol ve doğal gazda yüzde 138, petrol ürünlerinde yüzde 161, kimyasal girdilerde yüzde 100, ana metallerde yüzde 130, elektrik-gaz dağıtımında yüzde 117, kâğıtta yüzde 93, tekstilde ve ağaç ürünlerinde yüzde 89, elektrikli teçhizatta yüzde 73, plastik ve diğer metallerde yüzde 65-70, gıdada yüzde 64 düzeyindedir olduğunu söyledi. ATSO Başkanı Davut Çetin, "TUİK'e göre Yİ-ÜFE'de giyim, motorlu taşıt, elektronik, ilaç, içecek gruplarında fiyat artışları yüzde 30-45 civarında kalmıştır" dedi. YIL BAŞINDA YAPILAN ZAMLAR GİRDİ MALİYETLERİNİ DAHA DA ARTIRDI Yüksek enflasyon, artan maliyet asgari ücretin nasıl arttırılacağının düşünülür hale geldiğine vurgu yapan Çetin, yılbaşında yapılan ve 2021 enflasyonuna dahil olmayan elektrik ve doğal gaz zamlarının altından kalkılamayacak yük getirdiğini, ücret-fiyat hesaplarını altüst ettiğini söyledi. Satın alma gücünün düşmesi sebebiyle maliyet artışının fiyatlara yansıtılamadığını vurgulayan ATSO Başkanı Çetin, şunları söyledi; "Firmaların bu ortamda ayakta kalmakta zorlandıkları, kayıt dışılığın ve haksız rekabetin arttığı bu dönemde KOBİ'lere finansman desteği verilmesi de kalıcı bir çözüm olmasa da aciliyet kazanan bir önlem haline gelmiştir. Enflasyondaki bu tırmanmanın geçici olmasını temenni ediyoruz ve firmalarımızın soğukkanlı olmasını istiyoruz. Hükümetin KGF destekli kredi, sübvansiyon ve vergi indirimi paketlerini gecikmeden açıklamasını bekliyoruz. Bu önlemlerin ve istihdam desteklerinin takipçisi olacağız. Yine de bu ortamda kalıcı çözümün belirsizliği azaltacak ve güven verecek nitelikte enflasyonla mücadele planının açıklanması olduğunu ifade etmek istiyorum. Merkez Bankası'nın aylardır yaptığımız uyarıları cevapsız bırakarak beklentileri yönetememesinin, gerçekçi olmayan faiz indirimine giderek enflasyonla mücadeleyi terk etmiş görünmesinin maliyetini şimdi üç haneye giden enflasyonla maliyet artışlarına dayanamayan iş dünyamız da ödüyor. Merkez Bankası yönetimi bu yüksek enflasyona yol açan politika hatalarının sorumluluğunu üstlenmelidir. Ekonomi yönetimi TL'ye güveni tesis ederek döviz kuru-enflasyon sarmalını kıracak adımlar atmalıdır. 2022 yılının ilk günlerinde ekonomide bu yönde ciddi önlemler alınmasını, ekonomide istikrarlı günlere kavuşmayı diliyorum." DHA