AKDENİZ Üniversitesi (AÜ) Tıp Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Coşkun Usta, koronavirüsün kişiden kişiye bulaşmasının domino etkisine yol açtığını belirterek, "Koronavirüs ancak domino etkisinden kurtulduğumuz gün biter" dedi. Prof. Dr. Coşkun Usta, koronavirüsün kişiden kişiye bulaşmasının, tam bir domino etkisine yol açtığını aktardı. Domino etkisinin çok önemli bir kavram olduğuna dikkati çeken Prof. Dr. Usta, "Domino taşları yan yana sonsuza kadar dizildiğinde bir tanesi devrilince, yani devirmek eşittir bir kişinin enfekte olması, bu virüsü kapması olarak değerlendirelim. Dolayısıyla bir kişinin enfekte olduğu andan itibaren diğerlerini enfekte edecek ve bu bulaşma devam edecektir" diye konuştu. MASKE VE MESAFE, DOMİNO ETKİSİ AÇISINDAN ÇOK ÖNEMLİ Tıptaki, aşı ve ilaçtaki gelişmeler bir yana, toplumsal olarak herkesin bu işin içerisinde olması ve domino etkisinden kurtulunması gerektiğini aktaran Prof. Dr. Usta, "Aslında başka türlü bu virüsü birbirimize bulaştırma şansımız yok. Dolayısıyla maske ve mesafe, domino etkisi açısından çok önemli. Buna dikkat edersek çok başarılı olacağımız görülecektir" dedi. AŞI ÇALIŞMALARI Bilim insanlarının koronavirüs aşısını bulmak için büyük çaba gösterdiğini kaydeden Prof. Dr. Coşkun Usta, şunları ifade etti: "Tıbbın gelişmesi açısından da aşı çalışmaları çok önemli. Çünkü tıp tarihinde bu kadar hızlı gelişmeler söz konusu değil. Ancak çok dikkat etmemiz gerekiyor. Bu kadar hızlı geliştirilen aşıda bir komplikasyon, zararlı etki, insana zarar verebilecek durum yaratılabilir. Dolayısıyla hızlı gitmekle beraber çok temkinli olmamız gerekir. Böyle olmamız gerektiğini Oxford'daki aşı çalışmaları bize gösterdi. Bu aşı, orta yaş bir kadında sinirsel rahatsızlık meydana getirdi. Bu rahatsızlığın tamamen aşıya bağlı olduğu gösterildi. Bunun üzerine çalışmalar durduruldu. Burada bir neden sonuç ilişkisi araştırılacak. Neden bu etkinin ortaya çıktığı, neden onun sinirlerinde böyle bir hasar oluşturduğu araştırılacak. Oxford'da şu anda 30 bin kişi üzerinde bu aşı deneniyor ve bir kişide yan etki ortaya çıktı. Bunu milyonlara vurduğumuzda bu yan etki olabilir. Şu anda, 1 yıl içeresinde bir aşı uygulamaya başlarsa tıp tarihinde çok önemli bir çağ atlama olacağını düşünüyorum." 'MUTASYON BEKLİYORUZ' Virüsten tamamen kurtulabilmenin üç şekilde olabileceğini ifade eden Prof. Dr. Usta, "Korunarak, önlem alarak dramatik tabloyu ortadan kaldırabiliriz. Mutasyon geçirmesiyle ya da aşı bulmamız, gerçekten tedavi bulmamız. En önemlisi bu üç şıktan biri, bu virüsün bir şekilde mutasyona uğramasıdır. RNA virüsü canlıdan diğer canlıya geçtiğinde mutasyonlar olduğunu biliyoruz. Şöyle de bir gerçek var, bunu koronavirüste çok görmedik. Bu virüsler açısından kişiden kişiye bulaştıkça mutasyonlar görülebiliyor. Tabi ki mutasyon bekliyoruz. İnsanoğlu için güzel bir haber olur" diye konuştu. RİSKLİ DÖNEME GİRİYORUZ, MEVSİMSEL ETKİ Diğer virüslerin de çoğalabileceği, biyolojik ortamda varlığını sürdürebileceği döneme girildiğini vurgulayan Prof. Dr. Usta, "Dolayısıyla daha riskli bir döneme giriyoruz. Fakat bununla ilgili aşılar, diğer aşılar elimizde var. Diğer virüslerle nasıl başa çıkacağımızı az çok biliyoruz. Ama aynı tedbirler onlar için de geçerli. Maske takıyor olmak ve birbirimizden uzak durmak önemli. Maske takma işini ve mesafeli duruşu sağladığımızda o tip virüslerin, grip virüsünün toplumda daha az yayılacağını göreceğiz. Riskli bir döneme girdiğimiz kesin, daha temkinli olmalıyız" dedi. ETKEN İLAÇLAR VE ALINMASI GEREKEN TEDBİRLER Koronavirüse karşı şu an eldeki en önemli silahlardan birinin D vitamini, çinko, B1 vitamini ve C vitamini olduğunu söyleyen Prof. Dr. Usta, "Hiçbir zaman vitaminimizi eksik etmeyeceğiz. Şu an için 'Biz şu ilaçla tedavi ediyoruz' diyebileceğimiz bir şey yok. Olsa da önemli aşamalar gerektiriyor, zaman gerektiriyor. Şu an için bu söz konusu değil" diye konuştu. KÖY TİPİ BESLENME Prof. Dr. Usta, sadece koronavirüs gerçeğiyle ilgili değil, her zaman doğal beslenmeden, doğal gıdalar tüketmekten yana olduğunu belirterek, "Bu nasıl diğer hastalıklarla mücadelede rol oynuyorsa, koronavirüsle savaşta da rol oynayacaktır. Dolayısıyla mümkün olduğu kadar köy tipi, mümkün olduğu kadar doğal yiyecekler, doğal zeytinyağı, doğal tereyağı, doğal ekmekler, yeşil ağırlıklı doğadaki servetten faydalanabiliriz" dedi. DHA